روش سئو: ظهور توسعه هوش مصنوعی در طول سالهای اخیر حوزه آموزش را نیز مانند دیگر بخش های حیات بشر، تحت تأثیر قرار داده است. این تحول شگرف، تأثیرات مثبت و منفی بسیاری را شامل می شود.
به گزارش روش سئو به نقل از مهر؛ بنا بر تحقیقات، بازار هوش مصنوعی تا سال ۲۰۲۵ به صنعت ۱۹۰ میلیارد دلاری تبدیل خواهد شد. هوش مصنوعی حدودا در همه ابعاد زندگی ما ظاهر شده و در آینده ای نه چندان دور به نقش آفرینی جدی تری در زندگی روزمره انسان می پردازد. تعدادی از مردم از تسلط و غلبه کامل هوش مصنوعی بر انسان ها می ترسند. هر چند این تصور اغراق آمیز و دور از ذهن به نظر می رسد؛ بااین وجود نمی توان انکار کرد که هوش مصنوعی در تمام ابعاد زندگی ما رسوخ کرده است. هوش مصنوعی در طیف گسترده ای از حوزه ها، مانند صنایع لجستیک، تولید محتوا، هنر، پزشکی، بازرسی و کشف تقلب و آموزش به کار می آید. برای مثال در عرصه پزشکی از هوش مصنوعی برای تشخیص سرطان، شکستگی استخوان و همین طور سکته مغزی استفاده شده است. در بخش آموزش، هوش مصنوعی در تمام سطوح، نه فقط در آموزش، بلکه در سیستم های دیگری که تأثیر زیادی بر دانشگاه دارند، مورداستفاده قرار می گیرد. برای مثال تابه حال شرکتها در مواردی برای آموزش کارکنانشان از سیستم های هوش مصنوعی بهره برده اند. چرا هوش مصنوعی در پروسه یادگیری و توسعه فردی مهم است؟ هوش مصنوعی به عبارتی شبیه سازی کامپیوتری هوش انسانی است که می تواند در روند یادگیری، تجربیات منحصربه فردی را برای فراگیران به وجود آورده و آموزش را ثمربخش تر کند. فناوری مورد اشاره درحال رشد و توسعه سریع در عرصه آموزش است و روش های آموزش مبتنی بر هوش مصنوعی نیز درحال بروز رسانی مداوم است. هدف نهایی از مداخله هوش مصنوعی در پروسه آموزش، افزایش میزان یادگیری، بهبود اثربخشی آموزش و ارائه آموزش های شخصی سازی شده و کارآمدتر به کاربران است. یادگیری شخصی سازی شده هوش مصنوعی با تحلیل و تجزیه عملکرد افراد و تطبیق برنامه درسی و محتوایی با نیازها و علایق آنها، این امکان را برای هر فرد فراهم می آورد که پروسه یادگیری منحصربه فرد خودرا داشته باشد. سیستم های آموزشی مبتنی بر هوش مصنوعی می توانند در حین آموزش، بازخورد و راهنمایی ها مخصوص هر فرد را در اختیار دانش آموزان و دانشجویان قرار داده و با بررسی دقیق عملکرد یادگیرندگان، راهنمایی هایی را در راستای بهبود پروسه یادگیری هر شخص به او عرضه کنند. تولید خودکار محتوا هوش مصنوعی قادر می باشد با تولید خودکار محتوای آموزشی مانند ویدیوها، آزمون ها و سایر مطالب تعاملی روند آموزش را فعال کرده و در زمان و منابع انسانی صرفه جویی کند. آزمون های تطبیقی هوش مصنوعی می تواند سختی سوالات را برمبنای عملکرد یادگیرنده تنظیم کند و ارزیابی دقیق تری از دانش و مهارت های دانش آموزان عرضه نماید. درصورتی که آزمون های یکسان ممکنست بعضی افراد را به خاطر سختی و بعضی دیگر را به خاطر آسانی بیش از حد از ارتقای دانش و مهارت بازدارد. چت بات ها و دستیاران مجازی چت بات ها و دستیاران مجازی قادرند به داوطلبان آموزش، پشتیبانی هر روزه و ۲۴ ساعته عرضه کنند. این تکنولوژی امکان پاسخ دادن به سوالات را بیشتر کرده که در نهایت به بهبود عملکرد سیستم های آموزشی می انجامد. در دوران پاندمی کووید، دسترسی نداشتن دانش آموزان به مدرسه موجب می شد که ابهامات بیشتری در برنامه درسی وجود داشته باشد. در چنین شرایطی دستیار مجازی می تواند به کمک معلم آمده و مشکلات و سوالات دانش آموزان را پاسخ دهد. تجزیه وتحلیل و پیش بینی عملکرد دانش آموزان هوش مصنوعی قادر می باشد عملکرد دانش آموزان را پیش بینی نماید و درکی از توانمندی های واقعی دانش آموز در اختیار او قرار دهد. از جانب دیگر هوش مصنوعی می تواند دانش آموزان در معرض خطر را شناسایی کرده و مداخلات شخصی سازی شده ای را عرضه نماید که می تواند به بهبود شرایط آنها کمک نماید. در خیلی از مواقع شرایط زندگی و خانوادگی و خطراتی که سر راه نوجوانان قرار می گیرد موجب ایجاد اختلال در پروسه آموزشی دانش آموزان و بعضاً شرایط روحی نامناسب آنها می شود. هوش مصنوعی می تواند این مسائل را تشخیص داده و به کمک والدین و مشاوران مدرسه به دانش آموزان در معرض لطمه کمک نماید. هوش مصنوعی و روند آموزش مشاغل دوره های آموزشی سازمان ها برای کارمندانشان به طور معمول یکسان است درحالی که افراد با هم تفاوت دارند. برخی از افراد بسیاری از آموزش ها را از قبل دیده اند و تجربه کاری دارند و بعضی بطورکامل بی تجربه اند. مجبور کردن آدم ها به یادگیری مجدد چیزهایی که می داند استراتژی درستی نیست. هوش مصنوعی با بررسی مداوم کارمندان قادر می باشد میزان توانایی آنها، پیشرفتشان، مهارت های موردنیاز و در نهایت مهارت هایی که فراموش کرده اند را شناسایی کرده و زمینه رشد و بهبود آنها را در کوتاهترین زمان ممکن و بدون نیاز به بررسی های زمان بر فراهم آورد. پیشنهاد محتوای مناسب و ایجاد محتوا هوش مصنوعی با شناخت شکاف های دانش و سطح دانش آموز قادر می باشد مناسب ترین محتوا را به یادگیرنده عرضه نماید. این پروسه مشابه عملکرد موتورهای جستجو است و موجب صرفه جویی در وقت دانش آموزان می شود، برای اینکه آنها مجبور نیستند ساعت ها بصورت دستی چندین صفحه نتایج جستجو را مرور کنند. از جانب دیگر هوش مصنوعی قادر می باشد پروسه زمان بر، هزینه بر و چالش برانگیز تولید محتوای آموزشی را آسان تر کند. این به سازمان هایی که در عرصه آموزش فعالیت می نمایند یا در پی ایجاد برنامه آموزشی مناسب برای ارتقای کارکنان خود هستند و همین طور مدارس و دانشگاه ها کمک می نماید تا بدون نیاز به برون سپاری و صرف وقت زیاد، محتوای آموزشی موردنیاز خودرا داشته باشند. برای مثال هوش مصنوعی بوسیله پردازش زیان طبیعی، قادر به تبدیل فیلم ها، کنفرانس ها، وبینارها، پادکست ها و سخنرانی ها به متن است و همین قابلیت موجب افزایش راندمان می شود. هوش مصنوعی و افزایش عدالت آموزشی توسعه جهان امروز هیچ وقت بصورت متوازن نبوده است. دانشگاه ها و مدارس بزرگ و پر از امکانات در مناطقی از دنیا بااقتدار خودنمایی می کنند و این در حالیست که خیلی از مناطق از امکانات اولیه آموزش محروم هستند و کودکان و نوجوانان بسیاری در این چرخه شاهد به ثمر نرسیدن توانمندی ها و استعدادهای خود هستند. هوش مصنوعی این قابلیت بالقوه را دارد که به خیلی از چالش های در نظام آموزشی امروز رسیدگی کرده و شکاف ها از میان ببرد. سازمان یونسکو در پی آنست تا با بهره گیری از پتانسیل های هوش مصنوعی به سمت برابری آموزشی حرکت نماید. یونسکو بدنبال نگاهی است تا نابرابری های فعلی در دسترسی به دانش و تحقیق را در میان فرهنگ ها و نژادهای مختلف از بین ببرد. این سازمان می خواهد مطمئن شود هوش مصنوعی موجب افزایش شکاف های فناوری و آموزشی بین مناطق مختلف نمی گردد. وعده «هوش مصنوعی برای همه» باید بتواند نابرابری ها را از بین ببرد. نتیجه کنکورهای اخیر در کشور ما نشان میدهد که فرزندان متولد شده در خانواده های دارای تمکن مالی، متعلق به دهک های ثروتمند و پایتخت نشین، دسترسی بهتری به منابع آموزشی دارند. هوش مصنوعی این قابلیت را دارد که با فراهم کردن امکان های آموزشی برای تمام افراد، توانایی های دانش آموزان مناطق محروم را بیش ازپیش بالفعل کند. چالش های هوش مصنوعی در عرصه آموزش و یادگیری کارشناسان معتقدند که هوش مصنوعی با وجود پتانسیل بالا برای ایجاد تحولات مثبت در عرصه آموزش و یادگیری، چالش هایی را نیز در پی دارد. در ادامه به تعدادی از تهدیدات بالقوه این فناوری برای حوزه مذکور می پردازیم. بروز خطاهای علمی و پژوهشی قابلیت هوش مصنوعی در نگارش مقالات تأثیرگذار، پرمحتوا و مفهومی، در ایام آغازین عرضه عمومی «ChatGPT» از طرف شرکت «OpenAI»، همه فعالان این حوزه و پژوهشگران رشته های مختلف را شگفت زده کرد و بسیاری را به این نتیجه رساند که این ابزار می تواند جایگزینی مناسب برای پژوهشگران در عرصه هی مختلف شود. با وجود این، بعد از گذشت مدت کوتاهی، مسئله بروز خطاهای شناختی و ارائه اطلاعات غیرعلمی و غلط، با وجود قدرت نویسندگی بالای این ابزار، به اسباب نگرانی بدل شد. از همین روی، حالا صحت سنجی اطلاعات ارائه شده در مقالات علمی چالشی کلیدی برای پژوهشگران شمرده می شود. امکان بروز تقلب علمی موضوع افزایش شدید تقلب علمی و استفاده دانش آموزان و دانشجویان از این فنآوری برای تولید مقالات پژوهشی، چالش دیگری است که جهت استفاده از چت بات های هوشمند در عرصه آموزش وجود دارد. از همین روی، واکنش اولیه خیلی از مراکز آموزشی معتبر و بزرگ به ظهور و افزایش چشم گیر استفاده از فناوری مذکور، ممنوعیت کامل آن بود. تعدادی از سیستم های آموزشی مانند اداره آموزش ایالت نیویورک آمریکا و برخی از کالج های فرانسه در ماه های نخست عرضه «ChatGPT»، تصمیم گرفتند که استفاده از آنرا به سبب ترس از بروز تقلب ممنوع کنند. عدم بهبود پروسه آموزش آموزش صحیح و دقیق به دانش آموزان، یکی از حساس ترین ابعاد نظام های آموزشی شمرده می شود. معلمان همیشه با گذشت زمان و کسب تجربیات منحصر به فرد، الگو و روش آموزش مفاهیم به دانش آموزان را بهبود می بخشند. این در حالیست که ابزارهای مبتنی بر هوش مصنوعی مانند ربات ها توسط الگوریتم هایی که تحت تأثیر تکرار و تجربه نیستند، به پیش می روند. بنابراین، مؤلفه تجربه برای آنها موضوعیت ندارد و با ادامه روند تدریس بهبود نمی یابند. تشدید نابرابری آموزشی قبل تر در این نوشتار به امکان تحقق عدالت آموزشی با بهره گیری از هوش مصنوعی اشاره شد. این در حالیست که روی دیگر سکه افزایش برابری آموزشی، تشدید نابرابری در این زمینه شمرده می شود. هوش مصنوعی در عرصه آموزش ممکنست نابرابری های موجود در دسترسی به آموزش باکیفیت را تشدید کند. مدارس یا مؤسسات با دسترسی بیشتر به منابع، می توانند فناوری های پیشرفته هوش مصنوعی را بخرند و این امر سبب بروز تبعیض مقابل دانش آموزان محروم و کمتر برخوردار شود. هوش مصنوعی؛ تحولی در روند یادگیری و توسعه فردی هوش مصنوعی یکی از امیدوارکننده ترین فناوری هایی است که می تواند روند یادگیری و توسعه فردی را متحول کند. هم اکنون خیلی از شرکتها وارد عمل شده اند و با سرمایه گذاری در این زمینه در پی آن اند تا از هوش مصنوعی حداکثر استفاده را ببرند. هوش مصنوعی نه فقط می تواند یادگیری را افزایش دهد، بلکه قادر می باشد کارایی، تعامل و یادآوری را نیز بهبود بخشد؛ بدین سبب استفاده از این فنآوری برای تسریع و افزایش راندمان پروسه یادگیری ضرورت دارد. هوش مصنوعی می تواند به کشف استعداد افراد کمک کرده و کلیشه های تحصیلی را از بین ببرد و موجب شود که دانش آموزان بجای هدر دادن وقت خود، استعدادهای منحصربه فرد خودرا پرورش داده و کشور تولید نیروی متخصص را در حوزه های علمی، فرهنگی، ورزشی و هنری به اوج خود برساند.
