روش سئو: همراه با رشد سریع هوش مصنوعی در سالهای اخیر، حالا نگرانی هایی درباب پایداری این روند و ارزش واقعی بازار سرمایه این فناوری در بین سهامداران و سرمایه گذاران به وجود آمده است.
به گزارش روش سئو به نقل از مهر؛ هوش مصنوعی به عنوان یکی از نوآورانه ترین و تحول آفرین ترین حوزه های فناوری، در سالهای اخیر به شدت مورد توجه سرمایه گذاران، شرکتها و دولتمردان قرار گرفته است. این فناوری که به اعتقاد قشر بزرگی از متخصصان توانمندی های بالقوه زیادی در تغییر ساختارهای اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی دارد، به سرعت درحال تبدیل شدن به یکی از عوامل اصلی در شکل دهی آینده اقتصاد جهانی است. هوش مصنوعی نه فقط می تواند فرآیندهای موجود را بهینه و کارآمدتر کند، بلکه قادر می باشد به گونه ای بنیادین نحوه تعامل ما با فناوری و حتی با یکدیگر را متحول سازد. از ین جهت، سرمایه گذاری در این زمینه نه فقط به عنوان یک فرصت اقتصادی بزرگ شناخته می شود، بلکه یک ضرورت راهبردی برای کشورها و شرکتها نیز به حساب می آید. از همین روی، در این نوشتار کوتاه به بررسی آینده بازار سرمایه گذاری در عرصه هوش مصنوعی، فرصت ها و چالش های پیش رو و ارزیابی وضعیت فعلی این بازار خواهیم پرداخت. هوش مصنوعی: تحول بزرگی در صنایع مختلف توسعه فناوری های مبتنی بر هوش مصنوعی توانسته است خیلی از فرآیندها و روش های سنتی مورد استفاده در صنایع را بهبود بخشد و حتی در بعضی موارد بطور کامل دگرگون کند. برآوردهای انجام شده از آن حکایت می کند که این فناوری در عرصه های گوناگونی مانند پزشکی، تجارت الکترونیک، حمل و نقل و حتی هنر به کار گرفته شده و راندمان این صنایع را بطور شایان توجهی افزایش داده است. از همین رو و به تناسب این شرایط، انتظار می رود که هوش مصنوعی نقشی اساسی در توسعه و رشد اقتصاد جهانی ایفا کند. عرضه چت بات معروف شرکت «OpenAI» در سال ۲۰۲۱ و استقبال گسترده از این فنآوری توسط کاربران، به ناگاه چهره فناوری را دگرگون ساخت. رقابت شدید میان شرکت های فناوری برای توسعه بهترین ابزار مبتنی بر هوش مصنوعی و تبلیغات گسترده، حجم عظیمی از توجه و سرمایه را روانه این بازار ساخت و سبب رشد بی سابقه ارزش سهام شرکت های فعال در این زمینه شد. با این وجود، همراه با رشد سریع این فناوری، نگرانی هایی نیز درباب پایداری این روند و ارزش واقعی آن به وجود آمده است. خیلی از مفسرین و فعالان بازار، همچون تعدادی از صندوق های مدیریت سرمایه گذاری مانند «Elliott Management»، نسبت به ارزش گذاری های بالای شرکت های فناوری متمرکز بر هوش مصنوعی ابراز تردید کرده اند. این نگرانی ها عمدتا به احتمال وقوع یک حباب در بازار هوش مصنوعی مربوط می شود؛ به این معنا که برخی معتقدند ارزش گذاری های فعلی بیشتر تحت تأثیر هیجانات موقت و انتظارات غیرواقع بینانه است؛ امری که ممکنست بازار را در آینده نزدیک با افت شدید مواجه کند. ارزیابی وضعیت فعلی بازار هوش مصنوعی بازار هوش مصنوعی در سالهای اخیر رشد شایان توجهی داشته است. شرکت های بزرگ فناوری مانند مایکروسافت، آمازون و متا میلیاردها دلار در توسعه زیرساخت های هوش مصنوعی سرمایه گزاری نموده اند. این سرمایه گذاری ها عمدتا در راستای دستیابی به پردازنده های قدرتمندتر برای آموزش و اجرای مدلهای هوش مصنوعی انجام شده است. در این راستا، «انویدیا» که یکی از بزرگ ترین تولیدکنندگان پردازنده های گرافیکی (GPU) است، نقش کلیدی در این توسعه ها ایفا کرده و ارزش سهام آن در سال قبل بالاتر از ۶۰۰ درصد بالا رفته است. مؤسسه تحقیقات اقتصادی گلدمن ساکس، در ماه های ابتدایی سال ۲۰۲۴، اعلام نمود که سرمایه گذاری هوش مصنوعی به سرعت در حال افزایش می باشد و سرمایه گذاری جهانی در فناوری های هوش مصنوعی تا سال ۲۰۲۵ به ۲۰۰ میلیارد دلار خواهد رسید. این مؤسسه اعلام نمود که سرمایه گذاری در هوش مصنوعی مولد موجب رشد اقتصادی بالقوه می شود و راندمان نیروی کار را سالانه ۱ درصد بالا می برد. علاوه بر این، سرمایه گذاری در هوش مصنوعی می تواند به ۲.۵ تا ۴ درصد تولید ناخالص داخلی در ایالات متحده و ۱.۵ تا ۲.۵ درصد در سایر کشورهای پیشرو هوش مصنوعی برسد. همین طور برمبنای برآوردهای انتشار یافته در وبگاه استاتیستا در ماه ژوئن ۲۰۲۴، بازار هوش مصنوعی امسال با رشدی خیره کننده به بالای ۱۸۴ میلیارد دلار رسیده که یک جهش قابل توجه نزدیک به ۵۰ میلیارد دلاری در مقایسه با سال ۲۰۲۳ را نشان میدهد. برمبنای داده های آماری ارائه شده در آن بازه زمانی، پیش بینی شد این رشد خیره کننده و افزایش ارزش بازار جهانی هوش مصنوعی با ادامه رقابت در بازار تا سال ۲۰۲۳ از مرز ۸۲۶ میلیارد دلار خواهد گذشت.
این رویکرد و پیش بینی های خوشبینانه در حالی عنوان شد که حالا و بعد از گذشت حدود دو ماه از انتشار این نمودار، تعدادی از کارشناسان و مفسرین همچون صندوق مدیریت سرمایه گذاری «Elliott Management» هشدار داده اند که این بازار ممکنست در وضعیت حباب قرار داشته باشد. این صندوق اخیراً در گزارشی عنوان کرده که خیلی از کاربردهای ادعایی هوش مصنوعی «هرگز بطور واقعی عملی نخواهند شد، بسیار پرهزینه هستند یا از نظر مصرف انرژی مقرون به صرفه نخواهند بود.» این اظهار نظرها می تواند به عنوان یک دیدگاه هشداردهنده نسبت به موج خوش بینی های موجود در بازار هوش مصنوعی تلقی شود. شرکت گلدمن ساکس نیز اخیراً و در ماه ژوئن با انتشار یادداشتی با عنوان «هوش مصنوعی مولد؛ خرج زیاد و دخل کم»، نگرانی های مشابهی را بیان کرد که حکایت از جدی قلمداد شدن تهدیدات موجود از طرف شرکت های بزرگ سرمایه گذاری دارد. دلایل وجود نگرانی در بازار هوش مصنوعی یکی از اصلی ترین دلیلهای نگرانی برخی متخصصان اقتصادی و سرمایه گذاران نسبت به آینده هوش مصنوعی، مسئله راندمان است. هدف اصلی این فناوری نوظهور در عرصه های مختلف، افزایش راندمان و کاهش هزینه ها است، اما کارشناسان «Elliott Management» اظهار می دارند که هوش مصنوعی تا کنون نتوانسته است به میزان مورد انتظار راندمان را افزایش دهد. این مساله خصوصاً در بخشهایی مانند تولید محتوا و کدنویسی نرم افزار که هوش مصنوعی در آنها به کار گرفته شده، مشهود است. علاوه بر این، هزینه های بالای اجرا و مصرف انرژی زیاد مدلهای بزرگ هوش مصنوعی یکی دیگر از نگرانی های اساسی در این زمینه به حساب می آید. این مدلها به مقادیر زیادی داده و قدرت پردازشی نیاز دارند که این امر منجر به افزایش هزینه های اجرائی و محیط زیستی می شود. در نتیجه، سوال مهمی که مطرح می شود این است که آیا مزایای هوش مصنوعی می تواند این هزینه های اقتصادی و زیست محیطی را توجیه کند یا خیر. تداوم کاهش ارزش بازار شرکت های بزرگ فناوری جهان ارزش سهام شرکت های بزرگ فناوری جهان در ماه جولای به علت نتایج مالی ضعیف و افزایش شدید نگرانی ها در مورد ارزش گذاری بالای قیمت سهام، به صورت چشم گیر و محسوسی کم شد و این امر سبب شد سرمایه گذاران توجه خودرا تا حدود زیادی از بخش هوش مصنوعی منحرف کنند. این در شرایطی است که برآوردها از ادامه رکود در این بازار نوظهور حکایت دارند. برمبنای اطلاعات پخش شده، شرکت فناوری مایکروسافت در این بازه زمانی درآمدی کمتر از انتظار اعلام نمود و شرکت تسلا پایین ترین حاشیه سود خودرا در بالاتر از پنج سال قبل ثبت کرد. علاوه بر این، آلفابت، شرکت مادر گوگل، در ماه جولای کاهش فروش تبلیغات در یوتیوب را تجربه کرد؛ امری که نگرانی ها نسبت به توانایی آلفابت در گسترش حاشیه سود خودرا به همراه داشت. علاوه بر این، ارزش بازار مایکروسافت و آلفابت در آخر ماه ژوئیه با حدود ۶ درصد کاهش به ترتیب به ۳.۱ تریلیون دلار و ۲.۱ تریلیون دلار رسید. ارزش بازار مایکروسافت و آلفابت در آخر ماه ژوئیه با حدود ۶ درصد کاهش به ترتیب به ۳.۱ تریلیون دلار و ۲.۱ تریلیون دلار رسید. از طرف دیگر کاهش سود در بین شرکت های بزرگ مشتری انویدیا انتظارات رشد این شرکت تراشه ساز بزرگ را کاهش داده و منجر به کاهش ۵.۲ درصدی ارزش بازار آن به ۲.۸ تریلیون دلار در ماه گذشته شده است. حالا سهام شرکت های مذکور حدود ۱۲ درصد نسبت به اوج خود در ماه گذشته کم شده است و همین مورد سهامداران را با وحشت مواجه کرده است. چالش های پیش روی هوش مصنوعی علاوه بر نگرانی های اقتصادی، چالش های دیگری نیز وجود دارند که ممکنست مانع از تحقق کامل پتانسیل هوش مصنوعی شوند. یکی از این چالش ها مسئله اعتماد و شفافیت است. خیلی از الگوریتم های هوش مصنوعی به عنوان یک جعبه سیاه عمل می کنند. به عبارت دیگر تصمیمات و نحوه عملکرد آنها شفاف و قابل درک نیست. این عدم شفافیت می تواند در صنایعی مانند خدمات مالی و بهداشت که در آنها تصمیمات باید شفاف و قابل توضیح باشند، به مشکل جدی تبدیل گردد. چالش دیگر در این بازار نوظهور مربوط به مقررات می شود. با افزایش نفوذ هوش مصنوعی در زندگی روزمره، نیاز به تنظیم مقررات برای مدیریت ریسک های در رابطه با این فناوری بیشتر احساس می شود. این ریسک ها شامل مسائل مربوط به حریم خصوصی، تبعیض الگوریتمی و امنیت سایبری هستند. هم اکنون خیلی از کشورها درحال تدوین مقررات جدید برای نظارت بر استفاده از هوش مصنوعی هستند؛ امری که ممکنست سرعت پذیرش و گسترش این فناوری را کم کند. آینده بازار هوش مصنوعی: آیا حباب خواهد ترکید؟ یکی از پرسش های کلیدی که اغلب از طرف سرمایه گذاران مطرح می شود این است که آیا بازار هوش مصنوعی به یک حباب تبدیل گشته است و در نهایت خواهد ترکید؟ کارشناسان معتقدند که پاسخ به این پرسش پیچیده است و به عوامل مختلفی بستگی دارد. از یک سو، هیچ شکی نیست که هوش مصنوعی پتانسیل عظیمی دارد و می تواند به یکی از اجزای کلیدی اقتصاد جهانی در دهه های آینده تبدیل گردد. فناوری های نوین مانند یادگیری عمیق (Deep Learning) و شبکه های عصبی مصنوعی (Neural Networks) درحال ایجاد انقلابی در عرصه هایی مانند پزشکی، حمل و نقل و حتی هنر هستند. از طرف دیگر، تجربه نشان داده است که فناوری های نوین به طور معمول در آغاز مسیر خود بیش از اندازه بزرگ نمایی می شوند و ممکنست تعدادی از کاربردهای مورد انتظار آنها هیچ گاه به واقعیت نپیوندند. یکی از موارد تاریخی که می تواند به عنوان نمونه ای دراین زمینه مطرح شود، حباب دات کام در اوایل دهه ۲۰۰۰ است. در آن بازه زمانی، خیلی از شرکت های اینترنتی با ارزش گذاری های بسیار بالایی مواجه بودند، اما در نهایت خیلی از این شرکتها به علت فقدان مدل کسب وکار پایدار با شکست مواجه گشتند. بااینکه اینترنت به عنوان یک فناوری پایه ای به رشد خود ادامه داد و امروز بخش جدایی ناپذیری از زندگی روزمره ما است، اما در آن مقطع، خیلی از شرکتها به علت هیجان اولیه و رکود بعد از آن، گرفتار ورشکستگی شدند. این احتمال وجود دارد که الگوی مشابهی برای هوش مصنوعی نیز صادق باشد. به عبارت دیگر، با وجود این که تعدادی از شرکت های فعلی ممکنست با شکست مواجه شوند، اما خود فناوری هوش مصنوعی به رشد و توسعه خود ادامه خواهد داد و به یکی از ارکان اصلی اقتصاد دیجیتال آینده تبدیل خواهد شد. سخن پایانی باتوجه به تحلیل های انجام شده، می توان نتیجه گرفت که بازار هوش مصنوعی در مقطع فعلی با دو واقعیت موازی روبرو است: فرصت های بی نظیر و چالش های جدی. از یک سو، پتانسیل این فناوری برای ایجاد تحولات عمده در صنایع مختلف مانند بهداشت و درمان، حمل و نقل، تولید و خدمات مالی غیرقابل انکار است. این فناوری می تواند راندمان را بهبود بخشد، فرآیندها را خودکار کند و نوآوری های جدیدی را به ارمغان آورد. اما از طرف دیگر، نگرانی هایی اساسی درباره ی هزینه های بالا، کارآیی واقعی و میزان اعتماد به سیستم های هوش مصنوعی همچنان به قوت خود باقی هستند. این مسائل می توانند مانع از تحقق کامل توانمندی های بالقوه هوش مصنوعی شوند و چالش هایی جدی برای شرکتها و سرمایه گذاران ایجاد کنند. خیلی از کارشناسان اعتقاد دارند که احیانا بازار هوش مصنوعی در آینده ای نزدیک وارد دوره ای از تعدیل و انطباق خواهد شد که در آن، شرکت های پیشرو ناگزیر به بازنگری و اصلاح مدلهای کسب وکار خود خواهند بود. این تغییرات برای اطمینان از موفقیت پایدار در بلندمدت ضروری خواهند بود، چونکه شرکتها باید بتوانند با تغییرات بازار و انتظارات جدید سازگار شوند. در این راه، نقش سرمایه گذاران و سیاست گذاران بسیار کلیدی خواهد بود. آنها باید با تدوین استراتژی ها و سیاست های هوشمندانه، به هدایت این بازار در راستای رشد پایدار و منطقی کمک کنند. بی تردید، موفقیت در این راه به تعادل مناسب بین بهره گیری از فرصت ها و مدیریت چالش ها بستگی دارد.
