به گزارش روش سئو، درمان جدید مبتنی بر mRNA به بشریت ابزار قدرتمندی را هدیه کرده است که می تواند خیلی از بیماری های ویروسی را از ما دور کند و این همان فناوری است که محققان یکی از شرکتهای دانش بنیان، واکسن کووید-۱۹ را به تولید رسانده و با مجوز سازمان غذا و دارو وارد فاز بالینی شده است.
به گزارش روش سئو به نقل از ایسنا، واکسن، یک فرآورده زیستی است که در مقابل یک بیماری میکروبی مشخص، ایمنی فعال اکتسابی تولید می کند. در گذشته تولید یک واکسن به یک دهه زمان نیاز داشت، ولی واکسن کووید-۱۹ زمان تولید را جهت استفاده اضطرار به کمتر از یک سال کم کرد و راز این کاهش زمان فناوری mRNA است که در چند دهه گذشته محققان برای توسعه آن تلاش کردند.
این درمان جدید مبتنی بر mRNA با استفاده از اجزای سلولی بدن ما است که با ایجاد یک واکنش ایمنی، از بدن در مقابل ویروس ها محافظت می کند و حتی می تواند در آینده بیماری های نوظهوری را با همان سرعتی که به ما سرایت می کنند، از ما دور کند.
عامل اصلی واکسن mRNA در اسم آن یعنی mRNA یا RNA پیام رسان نهفته است؛ توالی یک مولکول ۵ رشته ای RNA که توالی ژنتیکی یک ژن را نسخه برداری و آنها را برای ساختن پروتئین، منتقل می کند.
زمانی که mRNA وارد سلول بدن ما می شود، بخشی از سلول به نام “ریبوزوم” آنرا ترجمه می کند و این ساختار را تا تشکیل پروتئین کدگذاری شده، ادامه می دهد.
mRNA موجود در این واکسن ها دقیقاً به همین شیوه عمل می کنند و دانشمندان از این خاصیت برای بالا بردن ایمنی بدن ما در مقابل یک ویروس استفاده می نمایند، به این صورت که ابتدا محققان میلیونها مولکول mRNA را با دستورالعمل هایی برای تولید پروتئین ویروسی کدگذاری می کنند، سپس این مولکول ها را به نانو ذره ای که حدودا هزار برابر کوچکتر از متوسط یک سلول است، تزریق می کنند.
این نانو ذره از لیپید ساخته شده، یعنی همان نوع چربی که غشاء دور سلول ها را تشکیل می دهد، ولی این لیپیدها به صورت ویژه ای برای حفاظت از mRNA در سفرش به بدن و کمک به ورود آنها به سلول طراحی شده است.
بعد از تزریق واکسن، نانو ذره ها در بدن پراکنده شده و پوشش چربی هر نانو ذره به چربی غشاء سلول مورد نظر می پیوندد و mRNA را برای انجام وظیفه اش به درون سلول آزاد می کند.
پیش از مصرف، این واکسن ها باید در دمای منهای ۲۰ تا منهای ۸۰ درجه سانتی گراد نگهداری شوند تا اثربخشی خویش را از دست ندهند.
در حالیکه واکسن حاوی ماده ژنتیکی و ویروسی وارد بدن ما می شود ولی هیچگاه این مواد، DNA ما را تغییر نخواهند داد؛ چون که مولکول mRNA که عمر کوتاهی دارد، تنها برای دسترسی به DNA به آنزیم های اضافی و یا سیگنال های شیمیایی نیاز دارد؛ ازاین رو هیچ کدام از مواد موجود در واکسن های مبتنی بر mRNA تغییر دهنده DNA نیستند.
زمانی که mRNA وارد سلول می شود، ریبوزوم ساختارش را ترجمه و آغاز به سر هم کردن پروتئین ویروسی می کند و در واکسن های کووید-۱۹، این پروتئین یکی از میخک هایی است که روی سطح ویروس یافت می شود. به تنهایی و بدون اجرای باقی مانده ویروس، این ویروس ها بیمازی زا نیستند، ولی قادرند سیستم ایمنی ما را تحریک کنند.
فعال کردن سیستم ایمنی می تواند برای بدن چالش برانگیز باشد و در بعضی ها باعث خستگی کوتاه مدت و یا تب و لرز و درد عضلانی شود، ولی معنای آن بیمار شدن فرد گیرنده واکسن نیست، بلکه نشان از عمل کردن واکسن برای ایمنی زایی بدن در مقابل ویروس می باشد.
از طرفی پادتن های بوجود آمده از این واکسن می تواند خطر مبتلا شدن به گونه های جدید کووید را کم کند که این رویکرد از مزایای قابل توجه واکسن های مبتنی بر mRNA نسبت به واکسن های سنتی است.
ظهور فناوری mRNA می تواند تولید واکسن را در مدت چند هفته برای محققان مهیا کند و این ابزار جدید قدرتمند، توانایی مبارزه بی انتها ضد بیماری های نوظهور را کسب کرده است.
دستیابی فناوران به فناوری نوظهور mRNA
اولین واکسن کووید ۱۹ مبتنی بر mRNA ایرانی با نام “رناپ” در یکی از شرکتهای دانش بنیان با نام کُرِناپسین (CORENAPCIN) ساخته شده و با موافقت سازمان غذا و دارو به مرحله کارآزمایی بالینی رسیده است.
واکسن ساخته شده در این شرکت بر پایه پلت فرم mRNA است. این مجموعه فناور با حمایت های ستاد توسعه سلول های بنیادی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری فعالیت می کند و در مرکز رشد دانشگاه علوم پزشکی تهران استقرار یافته است. واکسن کرونای این شرکت با اتکا به توانمندی متخصصان داخلی ساخته شده است.
این شرکت از سال ۹۸ فعالیت خویش را در حوزه توسعه دانش فنی بومی با تاکید بر ظرفیت های بالقوه داخلی شروع کرد. این شرکت بر روی تولید فرآورده های زیست فناورانه ای که عموما داروهایی برپایه فناوری استفاده از mRNA هستند، تمرکز کرده است.
این واکسن ساخته شده با فناوری راهبری mRNA، مقرر است فردا شنبه ۶ اسفند ماه با حضور معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان رئیس جمهوری رونمایی شود.
یکی دیگر از شرکتهای دانش بنیان کشور هم از دیگر شرکتهای سازنده واکسن کرونا در کشور است. مجموعه ای فناور که از سال ۹۳ توسط تعدادی از اعضای هیات علمی انستیتو پاستور ایران و دانشگاه علوم پزشکی تهران پایه گذاری شد. این شرکت در شرایط بحرانی کشور با کمک توان دانشی نیروهای متخصص خود برای تولید واکسن کرونا تحقیقات گسترده ای انجام داده است.
زیست بوم فناوری و نوآوری از همان آغازین روزهای انتشار کرونا در حوزه پیشگیری، کاهش عوارض و درمان این بیماری وارد شد و اقدامات مختلفی را هم برای این کار آزمود. تولید واکسن کرونا توسط شرکتهای داخلی و با اتکا به توان دانشی جوانان ایرانی یکی از این روش ها بود که صورت گرفت وبه زودی مردم از عواید آن بهره مند می شوند.
