به گزارش روش سئو، خیلی از شبکه های اجتماعی و نرم افزارهایی که امروزه بهانه ای برای پر کردن اوقات فراغت و سرگرمی و حتی مرتفع ساختن برخی نیازها هستند به مکانی برای جمع آوری و جاسوسی از کاربران تبدیل گشته اند.
به گزارش روش سئو به نقل از مهر، داده های کاربران برای شرکتهای فناوری در واقع گنجی بی پایانی است که هرچقدر از آن برداشت کنند باز هم تجدید می شود و قابل دسترسی است از همین رو خیلی از شرکتها در سرتاسر دنیا انبوهی از داده ها را جابه جا می کنند و با کمک آنها به درآمدهای کلان و البته رانت های مختلفی دست می یابند.
در همین راستا طی مجموعه گزارش هایی به فرآیند استفاده شرکت ها از داده های کاربران برای دستیابی به سود و همینطور راضی نگه داشتن دولت های مختلف پرداختیم.
پیش از این در گزارشی تحت عنوان «سلطان اطلاعات» از چه راهی پول در می آورد، نحوه جمع آوری داده و انواع استفاده و سوءاستفاده از آن توسط شرکتهای گوگل و فیسبوک بررسی گردید.
پس از آن هم در گزارشی دیگر با عنوان کارگران در آمازون مشغول جاسوسی اند / اپل اطلاعات شما را می فروشد عملکرد این دو شرکت در حوزه فراوری داده های کاربران مورد بررسی قرار گرفت.
اکنون در گزارش پیش رو روند جمع آوری اطلاعات کاربران در توئیتر، اینستاگرام و مایکروسافت بررسی شده است. این در حالی است که اینستاگرام و توئیتر با وجود این که کاربران زیادی دارند در رابطه با محافظت از داده های آنها و همکاری با دولت ها چندان خوشنام نیستند. از طرفی محصولات مایکروسافت به صورت نامحسوسی تمام فعالیتهای کاربران را رصد می کند و از این نظر همواره با انتقادهایی روبرو است. به عبارت دیگر این ۳ شرکت هر کدام به روشی داده های های کاربران را بعد از جمع آوری به سرمایه و رانت تبدیل می کنند!
همکاری توئیتر با دولت ها برای دسترسی به اطلاعات کاربران
حساب کاربری توئیتر همان چیزی است که کاربران می سازند. درحالیکه از این حساب برای دنبال کردن کمدین ها، سلبریتی ها، خبرنگاران و کاربران مختلف استفاده می شود، برای ترویج کسب و کارها، پخش مسابقات ورزشی یا آزار هنرمندان هم استفاده می شود.
این شبکه اجتماعی به غیر از اطلاعات پایه حساب کاربری خود، اطلاعات موقعیت مکانی و تنظیمات حریم خصوصی، پیام های مستقیم و ارتباطات خصوصی کاربران، کوکی ها و محتوایی که فرد از راه اپ در وبسایت های طرف سوم مشاهده می کند را هم جمع آوری می کند. با این وجود توئیتر مدعی است که تاریخچه مرورگر کاربر در وب را با هیچیک از اطلاعاتی که به شناسایی کاربر منجر شود، همراه نمی نماید. همینطور داده ها حداکثر تا ۳۰ روز بعد از جمع آوری حذف می شوند. این در شرایطی است که به صورت دقیق تر نام، نام کاربری، پسورد، شماره تماس و همینطور ایمیل هایی که وی می نویسد و دریافت می کند را جمع آوری می کند.
علاوه بر آنچه گفته شد IP adress، نوع مرورگر، نوع دستگاه، نام شرکت مخابراتی عرضه کننده سرویس و سیستم عامل فرد را هم قابل دسترس و مورد استفاده قرار می گیرد.
در کنار این موارد پیام ها، محتوا و تبلیغاتی که فرد تماشا و با آن واکنش برقرار می کند، اطلاعات ویدئویی و صوتی، مدت زمان، تعداد دفعات و میزان فعالیت، افرادی که فرد با آنها ارتباط برقرار می کند یا محتوایی که به اشتراک می گذارد، فعالیت در سایت ها و اپ های طرف ثالث، تاریخچه مرورگر هم جمع آوری می شود.
همچنین توئیتر منطقه زمانی کشور و همینطور اطلاعات سنسور جی پی اس دستگاههای وی را رصد می کند.
این شبکه اجتماعی مدعی است داده های کاربران برای اسکن کردن محتوای خطرناک و ناخواسته، اسکن و احراز هویت افراد جمع آوری می شود. همینطور این داده ها را برای یافتن کاربران در جهت فالو کردن، محافظت از یکپارچگی پلت فرم و این که فرد از چه موضوع هایی خوشش می آید تا تبلیغات هدفمند عرضه کند، به کار می گیرد.
این شبکه اجتماعی در صورت ضرورت داده های کاربران را با آگهی دهندگان، تهیه کنندگان سرویس ها، نیروهای مجری قانون و دولت ها به اشتراک می گذارد. در مورد اطلاعاتی که در اختیار تبلیغ کنندگان قرار می گیرد، فرد می تواند شناسه های دستگاههای خویش را کنترل کند تا متوجه شود شرکت چه مواردی را رصد می کند.
توئیتر سالانه گزارشی در رابطه با شفاف سازی فعالیتهای خود منتشر و درخواست دولت ها برای دستیابی به داده های کاربران را هم به تفصیل بیان می کند.
توئیتر درخواست این کشورها را برای لو دادن اطلاعات کاربران پذیرفت
در سال ۲۰۱۵ میلادی این گزارش نشان داد دولت عربستان بیشتر از هر کشور عربی دیگری در قالب تحقیقات جنایی، اطلاعات شخصی کاربران توئیتر را مطالبه کرده است. در گزارش نیمه نخست از سال ۲۰۱۵ عربستان، با ۹۳ درخواست در صدر لیست کشورهای عربی قرار داشت.
مسئولان توئیتر در آن زمان ۶۹ درصد از درخواست های دولت عربستان را پذیرفته و اطلاعات ۷۴ کاربر خویش را در اختیار این کشور قرار دادند. بر این اساس، درصد موافقت با درخواست عرضه اطلاعات کاربران عربستانی روندی افزایشی را شاهد بوده است، چون که این درصد در مقایسه با نیمه دوم سال ۲۰۱۴، شاهد ۶ درصد افزایش بود.
در همین گزارش خاطر نشان شده بود ترکیه ۴۱۲ درخواست برای افشای اسرار کاربران توئیتر عرضه کرده است که توئیتر با هیچیک موافقت نکرده بود. در این میان، آمریکا با ۲۴۳۶ درخواست از نظر تعداد، در صدر قرار دارد و توئیتر هم ۸۰ درصد از درخواست های واشنگتن را اجابت کرده است.
درخواست دولت ها از توئیتر رکورد زد
از سوی دیگر در سال ۱۴۰۱، بیستمین گزارش شفافیت این شبکه اجتماعی منتشر گردید و جزئیات آن کارشناسان را نگران کرد. چونکه طی بازه جولای-دسامبر ۲۰۲۱ میلادی تعداد درخواست های دسترسی به داده های حساب کاربری به رکورد جدیدی رسیده است.
طبق گزارشی در بازه مذکور ۴۷ هزار و ۵۷۲ درخواست قانونی برای دسترسی به ۱۹۸ هزار و ۹۳۱ حساب کاربری به توئیتر عرضه شده و این رسانه با فشار مضاعفی برای این منظور روبرو است. تعداد درخواست های دولت ها برای دسترسی به داده های رسانه های خبری تأیید شده و خبرنگاران، نسبت به گزارش شفافیت پیشین ۱۰۳ درصد رشد کرده و الان ۳۴۹ حساب کاربری تحت بررسی هستند.
بیشترین میزان درخواست دسترسی به داده های رسانه ها با ۱۱۴ درخواست به هند متعلق می باشد. بعد از آن دومین رتبه بیشترین میزان درخواست دسترسی به داده های این صنعت به ترکیه با (۷۸ تقاضا) و سومین رتبه به روسیه با ۵۵ درخواست تعلق داشت.
پیش از این بخش اعظم درخواست های دسترسی به داده های کاربران به آمریکا تعلق داشت. در گزارش جدید توئیتر ۲۰ درصد درخواست ها برای دسترسی به اطلاعات حساب ها در سطح جهان به آمریکا متعلق می باشد.
روسیه با ۱۸ درصد، همچنان دومین متقاضی بزرگ دسترسی به داده های حساب های کاربری است. البته میزان درخواست های این کشور نسبت به ۲۰ درصد بازه قبلی کاسته شده است.
درخواست برای دسترسی به داده های کاربران توئیتر از اوایل ۲۰۲۰ میلادی افزایش پیدا کرده و گزارش شفافیت جدید هم نشان داده است این شاخص همچنان روندی صعودی را طی می کند. شبکه اجتماعی مذکور کوشش برای هدف گرفتن خبرنگاران را تهدیدی برای آزادی بیان رسانه ها تلقی می کند.
این در حالی است که شبکه اجتماعی آمریکایی در وضعیت نامساعدی قرار دارد. روسیه بعد از حمله به اکراین دسترسی به توئیتر را قطع کرده و از طرفی هند هم به علت مقاومت در مقابل دستور مسدود سازی حساب ها ضد آن شکایت کرده است.
اینستاگرام تهاجمی ترین شبکه اجتماعی
این روزها همه می خواهند در اینستاگرام مشهور باشند اما شاید تابه حال کمتر کسی به داده هایی که این پلت فرم از وی جمع آوری می کند، فکر کرده باشد. این درحالی است که خیلی از وبسایت ها و اپ های مجانی از راه تبلیغات هدفمند درآمدزایی می کنند و برای دستیابی به سود بیشتر اطلاعات کاربران را جمع آوری می کنند.
از آنجایی که فیسبوک مالک اینستاگرام است، نگرانی دیگری در مورد محافظت از داده به وجود می آید. خیلی از افراد سوالاتی در رابطه با شیوه فعالیت شرکای فیسبوک و مدیریت اطلاعات زیر مجموعه های آن مطرح کرده اند.
در هر حال اینستاگرام در قسمت سیاست های خود به موارد استفاده از داده کاربران اشاره نموده است که به شرح زیر است:
نام و پسورد حساب های کاربری، محتواهایی مانند تصاویر و ویدیوهایی که در این پلت فرم ثبت می شود، داده هایی که کاربران را به تصاویر ثبت شده، تگ شده یا پسند شده مرتبط می کند، تاریخچه پیام های متنی، لیست شماره تماس یا دیگر اطلاعات شخصی مشابه، متاداده در رابطه با شیوه استفاده از اپ موبایل اینستاگرام، داده های در ارتباط با تراکنش از محصولات و سرویسهای فیسبوک، داده های شناسایی چهره، داده های در ارتباط با دستگاههای در رابطه با حساب های کاربری مختلف و داده های موقعیت مکانی.
انگیزه اینستاگرام مانند خیلی از شبکه های اجتماعی ایجاد ذخیره ای از داده های کاربران برای ایجاد شخصی سازی تبلیغات هدفمند است که در فید کاربر نمایش داده می شود.
تمام تغییرات تبلیغات هدفمند بر مبنای داده های مختلف انبوه یعنی اطلاعات حساب های کاربری خصوصی، الگوی مصرف، موقعیت مکانی و غیره دسته بندی می شود البته اینستاگرام از فناوری شناسایی چهره هم برای شناسایی خودکار فرد در تصاویر استفاده می نماید.
علاوه بر داده هایی که اینستاگرام از شرکت جمع آوری می کند، این روند به شرکت کمک می نماید تا یک تحقیق استراتژیک بازاری انجام دهد و با مخاطبان به صورت مستقیم ارتباط برقرار کند.
در این میان نمی توان از جنجال های اینستاگرام به سادگی گذشت.
در سال ۲۰۲۱ میلادی نشریه ایندیپندنت در گزارشی نوشت: اینستاگرام در صدر لیست اپلیکیشن های تهاجمی قرار دارد که داده های کاربران را جمع آوری می کند و به اشتراک می گذارد. شرکت pCloud بعد از تحلیل برچسب های حریم خصوصی اپ که شرکت ها باید به اپ استور اپل عرضه کنند، این نتیجه را اعلام نمود. تحقیق مذکور نشان داد اینستاگرام ۷۹ درصد داده های خصوصی کاربران همچون تاریخچه جست وجو موقعیت مکانی، لیست شماره تماس و اطلاعات مالی را جمع آوری می کند و با طرف های ثالث به اشتراک می گذارد.
اینستاگرام ۷۹ درصد داده های خصوصی کاربران همچون تاریخچه جستجو موقعیت مکانی، لیست شماره تماس و اطلاعات مالی را جمع آوری می کند و با طرف های ثالث به اشتراک می گذارد ایوان دیمیتریوف مدیر دیجیتال pCloudدر یک پست وبلاگی نوشت: هر اطلاعاتی که کاربر با جمع آوری آن در اپ موافقت می کند بعداً قابل تحلیل است و حتی امکان دارد به اشتراک گذشته شود. هرچه فرد در مرورگر جست وجو می کند، موقعیت مکانی، اطلاعات بانکی و شماره تماس ها و سطح آمادگی جسمانی وی هم قابلیت ذخیره سازی، استفاده یا فروش داد.
با توجه به آنکه این شبکه اجتماعی در آن زمان ماهانه بیشتر از یک میلیارد کاربر فعال داشت، چنین حجم وسیعی از اطلاعات نگران کننده است.
وقتی مایکروسافت کابوس کارمندان شد
مایکروسافت یکی دیگر از غول های فناوری است که داده های کاربران را جمع آوری می کند. این شرکت مدعی است روش آن در مورد حریم خصوصی برپایه ۶ اصل قابلیت کنترل مشتری، شفافیت، امنیت، حمایت های قانونی قدرتمند برای حریم خصوصی، عدم هدف گیری محتوا و مزایای مشتریان از داده های جمع آوری شده بنا شده است.
اما طبق اطلاعات موجود، این شرکت داده های در ارتباط با مصرف اینترنت را جمع آوری می کند. همینطور این شرکت داده های نمایشگر آبی روی کامپیوتر را جمع آوری می کند.
در سال ۲۰۱۲ فوربش در گزارشی نوشت مایکروسافت همچون شرکت هایی است که همراه گوگل و گروه کوچکی از شرکتهای اینترنتی است که اعلام می کنند در پاسخ به چه تعداد از تقاضای دولت ها داده های خصوصی کاربران را فاش می کنند. نتایج نشان داده است هرچند مایکروسافت در مقایسه با گوگل میزان کمتری از اطلاعات کاربران را به دولت آمریکا می دهد اما پاسخ این شرکت به درخواست اطلاعات دولت های خارجی تقریبا دو برابر گوگل بوده است.
هرچند مایکروسافت در مقایسه با گوگل میزان کمتری از اطلاعات کاربران را به دولت آمریکا می دهد اما پاسخ این شرکت به درخواست اطلاعات دولت های خارجی تقریبا دو برابر گوگل بوده است
نشریه ویرد در گزارشی در ۲۰۲۰ میلادی می نویسد: عرضه خصوصیت های مایکروسافت ۳۶۵ برای ردیابی میزان بهره وری، ۷۳ مورد داده را در رابطه با کارمندان جمع آوری می کند. این ابزار که قرار بود به روشی برای شکوفایی شرکت تبدیل گردد، حالا کابوس آن شده است. این خصوصیت ها در اکتبر سال پیش از آن عرضه شدند و خیلی از کارشناسان فناوری همچون ولفی کریستل از خصوصیت نمره بهره وری مایکروسافت انتقاد کردند.
این رویدادها برای مایکروسافت دردسرساز شد و بیشتر از پیش مردم را نسبت به داده هایی که محصولات این شرکت از کاربران جمع آوری می کند، آگاه کرد. البته فقط این خصوصیت ها اطلاعات کاربران را جمع آوری نمی کنند. مایکروسافت تیمز و همینطور ابزارهای ارتباطی آن مانند Slack ( ابزار چت درون سازمانی) هم اطلاعات را جمع آوری می کنند.
مایکروسافت تیمز مانند نسخه اسکایپ برای کسب و کارها ۳ نوع داده را جمع آوری می کند. این داده های آماری شامل اطلاعاتی در رابطه با دستگاه، سیستم عامل و زبان کاربر و همینطور ID خاص کاربر است.
برخی از داده هایی که در این روش جمع آوری شده اند، استاندارد هستند و در بعضی دیگر هم کاربر می تواند به شرکت اجازه جمع آوری آنها را ندهد. داده های آماری به صورت پیش فرض جمع آوری می شوند و نمی توان آنها را خاموش کرد.
علاوه بر آن مایکروسافت میزان مصرف کاربر همچون پیام های ارسالی، تماس ها و ویدئو کنفرانس ها و همینطور نام سازمانی که فرد به وسیله آن در مایکروسافت تیمز ثبت نام کرده هم جمع آوری می کند.
همچنین این شرکت داده های در ارتباط با پروفایل کاربر ازجمله آدرس ایمیل، تصویر پروفایل و شماره موبایل کاربر را در کنار محتوای جلسات همچون فایل های به اشتراک گذاشته شده، سوابق و متونی که در فضای ابری جهت استفاده شخصی کاربر جمع آوری می شود را هم ذخیره می کند. این اطلاعات تا زمانیکه کاربر استفاده از مایکروسافت تیمز را متوقف نماید یا زمانیکه داده های خصوصی اش را پاک کند، ذخیره خواهند شد. داده های حذف شده برای کاربران غیر شرکتی تا ۳۰ روز بعد از حذف در دستگاه نگهداری می شوند.
علاوه بر آن مایکروسافت به مدیران شرکت اجازه می دهد شیوه استفاده تیمز توسط کارمندان را رصد کنند.
مرکز ادمین مایکروسافت تیمز که از مرکز ادمین مایکروسافت ۳۶۵ جداست، به کسب و کارها اجازه می دهد به درک بهتری از میزان مصرف دست یابند و تصمیم های تجاری بگیرند.
اما بعضی از این خصوصیت ها تهاجمی هستند. بعنوان مثال مدیران می توانند به صورت نظریه گزارشی در رابطه با شیوه استفاده تیمز توسط هر فرد تهیه کنند و بعنوان مثال ذکر کنند هر کاربر روزانه چند پیام می فرستد، چه مدت زمانی را صرف تماسهای ویدئویی یاصوتی می کند. آیا پیام ها را می خواند و به آنها پاسخ نمی دهد یا خیر و چه زمان در تیمز فعال بوده است.
از سوی دیگر نشریه تک نیوز اسپیس در گزارشی در سال ۲۰۲۳ میلادی نوشت: صاحبان کانال یوتیوب PC Security معتقدند ویندوز ۱۱ هم نه تنها انبوهی از داده های کاربران بلکه از سوی های ثالث مانند گوگل و شرکتهای تحقیق بازار جمع آوری می کند. آنها فعالیت شبکه را در آخرین نسخه ویندوز ۱۱ با ویندوز XP مقایسه کرده اند.
علاوه بر آن ویندوز ۱۱ بعد از اتصال کاربر به اینترنت بدون کسب اجازه از کاربر به تمام سرویس هایی که فرد متصل می شود، پیامی ارسال می کند. قابلیت های نسل جدید سیستم فراتر از ویندوز اکس پی است و احتمالا بعضی از این خصوصیت ها بدون ارتباط اینترنتی فعال نمی شوند.
البته این پدیده جدید نیست و نشریه ورج هم در گزارشی در سال ۲۰۱۸ میلادی نسبت به نگرانی های حریم خصوصی ویندوز ۱۰ پرداخت. این شرکت بیانیه در ارتباط با حریم خصوصی خود در رابطه با اطلاعاتی که در ویندوز ۱۰ جمع آوری می کند را آپدیت کرد و بتری میرسون مدیر ویندوز در یک پست وبلاگی نوشت: برای اولین بار ما لیست کاملی از داده ها را که در سطح پایه جمع آوری می نماییم منتشر کردیم.
جمع آوری اطلاعات کاربران به هر بهایی…
با همه اینها میتوان چنین نتیجه گرفت که اگر فرد از دستگاهی متصل به اینترنت استفاده نماید، داده هایی تولید می شود و این داده ها فقط در فضای سایبری شناور نمی شوند بلکه شرکتهای سازنده دستگاه و همچنین شرکتهای دیگری که داده های کاربران را می خرند، از آنها به درآمدزایی دست می یابند.
اما حالا نگرانی های در ارتباط با حریم خصوصی بین عموم مردم فراگیر شده و در همین راستا شرکت ها تلاش می کنند به فرد اختیارات بیشتری دهند تا از فرآیند جمع آوری و اشتراک گذاری اطلاعات خودداری کند و الان مشغول نوشن سیاست هایشان به روشی قابل دسترس تر هستند.
با وجود تمام آنچه گفته شد غول های فناوری تا جایی که بتوانند داده های کاربران را جمع آوری، ذخیره و از آنها در جهت منافع خود استفاده می نمایند. ازاین رو آنچه در شبکه های اجتماعی و حتی برنامه های ساده و کاربردی مانند ورد به اشتراک گذاشته می شود را باید به دقت بررسی کرد.
خبرگزاری مهر را در شبکه های اجتماعی دنبال کنید
