روش سئو: پژوهشگران مرکز پایش پیش نشانگرهای زلزله مؤسسه ژئوفیزیک با توسعه دستگاه های پیش نشانگرهای زلزله بدنبال راه اندازی سامانه جامع بررسی ناهنجاری های قبل از رخدادهای لرزه ای هستند.
حمید جوان از کارشناسان مرکز پایش پیش نشانگرهای زلزله مؤسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران در گفت و گو با ایسنا، موضوع پیش نشانگرها را موضوع مهمی در زمینه زلزله دانست و اظهار داشت: بدین جهت ما در مرکز پایش پیش نشانگر زلزله فعالیت خودرا بر روی توسعه ابزارهای پیش نشانگر زلزله متمرکز کردیم.
وی هر عاملی که بشر را قادر به پیش بینی زلزله کند، جزو ابزارهای پیش نشانگر زلزله دانست و افزود: در دنیا بیش از ۳۰ نوع پیش نشانگر پیشنهاد شده است، ولی ابزارهایی که برای پیش نشانگر بر روی آن تمرکز داریم، ۴ نوع را شامل می شوند که همچون آن می توان به “بررسی امواج رادیویی”، “پیش نشانگرهای الکترومغناطیس”، “استفاده از اختلالات یونوسفری با بهره گیری از داده های GPS” و “اختلاف سرعت VLP به VS” است.
جوان با اشاره به پروسه پیش نشانگری بوسیله امواج رادیویی، توضیح داد: بوسیله فرستنده هایی که در کشورهای اروپایی، ژاپن و هند وجود دارد، سیگنال های رادیویی ارسال می شود و ما با بهره گیری از گیرنده هایی، آنها را دریافت می نماییم و داده های دریافت شده در بازه زمانی بطورمثال یک ساله مورد بررسی قرار می گیرند و در صورتیکه در این بازه زمانی داده ها از انحراف معیاری مشخصی بیشتر و یا کمتر شود، به عنوان یک آنومالی (ناهنجاری) قبل از زلزله در نظر گرفته می شود.
این محقق حوزه زلزله بررسی اختلالات لایه یونوسفر را از دیگر پیش نشانگرهای زلزله نام برد و در این زمینه توضیح داد: با بهره گیری از داده های GPS، غلظت الکترون های لایه های یونوسفر را مورد بررسی قرار می دهیم و اگر این غلظت از یک بازه ای از حدی بیشتر باشد، می توانیم با زلزله مرتبط بدانیم.
وی با تأکید بر این که در این روش تمام روش های فضایی و زمینی که به عنوان پیش نشانگرها قلمداد می شوند، مانند غلظت گازهای رادون، مورد بررسی قرار می گیرد، اضافه کرد: البته اختلالات لایه یونوسفر تنها مربوط به زلزله نمی گردد، بلکه عوامل دیگری مانند رعد و برق و یا فعالیت آتشفشان ها می توانند غلظت یون ها را تغییر دهند؛ بدین جهت در این بررسی ها اگر به این نتیجه برسیم که در آن بازه زمانی فعالیت آتشفشانی نبوده؛ با جمیع داده های موجود می توانیم به عنوان پیش نشانگری برای زلزله در نظر بگیریم.
جوان، بهره برداری از این سامانه ها را برای پیش نشانگری زلزله منوط به افزایش تعداد دستگاهها و ایستگاه های گیرنده امواج رادیویی دانست و اظهار داشت: هم اکنون ۱۰ دستگاه جهت بررسی پیش نشانگرهای زلزله در اختیار داریم و در صورتیکه تعداد ایستگاه ها افزایش یابد، پوشش بهتری دراین زمینه خواهیم داشت.
به گفته ی ایشان، با بهره گیری از دستگاه های موجود توانستیم پیش نشانگرهایی از یکی از زلزله ۶.۲ را مشاهده نماییم.
این کارشناس مرکز پایش پیش نشانگرهای زلزله مؤسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران اشاره کرد: این روش ها در سایر کشورها از سال ۱۹۹۵ مورد توجه قرار گرفته، به صورتی که در زلزله کوبه ژاپن از آن بهره برداری شده است، ولی در ایران ما در ابتدای راه هستیم، هر چند که پژوهشگران کشور دراین زمینه مقالات مختلفی را به چاپ رسانده اند.
وی از راه اندازی سامانه جامع پایش پیش نشانگرها در کشور آگاهی داد و اظهار داشت: هم اکنون ما پروسه نصب دستگاهها را در دستور کار داریم.
